چۆنیەتی بەکارهێنانی جاترە و سوودەکانی

تکایە هەر شوێن و ماڵپەرێك ئەم بابەتە وەردەگرێت با ئاماژە بدات بە ناوی ئێمە وەک ئامادەکاری بابەتەکە و مافمان نەخورێت ، لەگەڵ ڕێزدا

جاترە بەوە جیا دەکرێتەوە کە بۆن و بەرامێکی تایبەت بە خۆی هەیە و بەهۆیەوە جیا دەکرێتەوە لە سەوزەکانی تر ، وە بەشێوەی جیاواز لە بازاڕەکان دا هەیە ئەویش یان بە شێوەی نوێ و سەوز ، یاخود بە شێوەی وشککراوە ، بەڵام بە تازەیی و سەوزی بخورێت سوودی زیاترە و تامیشی خۆشترە ، بەڵام بۆ ماوەیەکی زۆر ناتواندرێت لە دوای لێکردنەوەی سوودی لێ ببیندرێت ،چونکە تا ماوەی یەک هەفتە بە تازەیی دەمێنێتەوە ، وە دەتوانین لە وەرزی هاوین دا بە زۆری بەرچاومان بکەوێت و بەکاری بهێنین.

جاترە بڕێکی زۆر لە ڤیتامینەکان و کانزاکانی تێدایە کە سوودبەخشن بۆ لەشی مرۆڤ ، وە سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندی کالسیۆم ، پۆتاسیۆم ، سیلینیۆم ، مەنگەنیز ، ئاسنە ، وە لەو ڤیتامینانەش کە لەناو جاترەدا هەیە : ڤیتامین A بەشێوەی بێتا کارۆتین ، ڤیتامین B ، ڤیتامین K.

لەو سوودە گرنگانەش کە جاترە هەیەتی بریتییە لە:

- توانای جاترە بۆ بەهێزکردنی سیستەمی بەرگری لەش

- دژی تووشبوون بە ڕەقبوونی خوێن بەرەکانە

- وە دەمارەکانی دڵ بەهێز دەکات

- هەروەها تایبەتمەندێتیەکی چارەسەرکردنی هەیە و هەوکردنەکانی قورگ و بۆری هەوایی چارەسەر دەکات

- هەروەها لە چارەسەری حاڵەتەکانی سووتاویش دا بەکاردێت

- هەروەها جاترە بەوەش جیا دەکرێتەوە کە توانای هێورکردنەوە و کەمکردنەوەی ئازاری هەیە

لە بەکارهێنانە زۆر باوەکانی جاترە:

 دەخرێتە خۆراکەکانەوە و هەروەها لە کاتی ئامادەکردنی خوارن و لێناندا بەکاردەهێندرێت ، بەشێوەیەک دەتوانیت شۆربای جاترە ئامادە بکەیت بە بەکارهێنانی گەڵای تازەی ڕووەکەکە ، هەروەها دتوانیت زەعتەر  بخەیتە هەر یەکێک لە مەئەکەرۆنە و هێلکە و مریشک و گۆشت .

هەروەها دەتوانیت لەڕێگەی کوڵاندنی چڵ و گەڵای جاترە و پاشان خواردنەوەی ئاوەکەی وەک چای جاترە سوودی لێ ببینیت ، هەروەها دەتوانیت نیو کەوچکی چێشت لە جاترە بخەیتە پەردازێک ئاوی کوڵا و لەگەڵ کەوچکێک هەنگوین و پاشان بخورێتەوە.

هەروەها چای جاترە سوودی هەیە بۆ کەمکردنەوەی کێشەکانی ئاوسان و هەروەها کرداری هەرس کردنیش ئاسان دەکات ، هەروەها واباشترە کە لەکاتی سەرما و پشمین و هەڵامەت دا بخورێتەوە ، هەروەها ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە زیادکردنی تەندروستی ئێسکەکان لە مرۆڤ دا ، لەبەرئەوەی دەوڵەمەندە بە مەنگەنیز و کالسیۆم و ڤیتامین K.

هەروەها دەتوانیت بە ئاوی جاترە خۆت بشۆیت ، ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە چارەسەری خەمۆکی و بێتاقەتی دا ، وە ڕۆنی جاترەش بۆ گەشەی قژ بەسوودە ، ڕێگری دەکات لە وەرینی قژ ، وە پێستی سەریش چالاک و تەندروست دەکات .

ئامادەکردنی ڕۆنی جاترە:

پەرداخێک تا نیوەی پڕ بکە لە جاترەی تازە و نوێ ، وە نیوەکەی تری پەرداخەکە بە زەیتی زەیتوون پڕ بکەرەوە ، وە بۆ ماوەی دوو هەفتە پەرداخەکە لەبەر تیشکی خۆر دابنێ ، وە پاش دوو هەفتەکە زەیتەکە بپاڵێوە و گەڵا و چڵی جاترەکەی لێ دەربهێنە ، پاشان دەتوانیت بەکاری بهێنیت. 

پێویستە ئاماژەش بەوە بدەین کە زەیتی جاترە  لە هەندێک کەس دا دەبێتە خورانی پێست و لەم کاتەش دا بۆ ئەو جۆرە کەسانە پێویستە ڕێژەی جاترە لە ناوی زەیتی زەیتوونەکەدا کەم بکەنەوە.

درووستکردنی زەڵاتەی جاترەی سەوز:

پێکهاتەکان:

- چەپکێک لە جاترەی سەوز و جنراو بەشێوەیەکی گەورە.

- تەماتەی جنراو (٢) دانە

- ئاوی لیمۆ ١ دانە

- ١٠٠ گرام لە زەیتونی ڕەش و جنینی زەیتونەکە

- ١٠٠گرام لە پەنیری سپی 

- کەوچکێک دۆشاوی هەنار

- ٤ کەوچک لە زەیتی زەیتوون

- خوێ

ڕێگای دروستکردنی:

- هەر یەکە لە جاترە سەوزەکە و نیوەی تەماتە جنراوەکە و نیوەی زەیتوونە ڕەشە جنراوەکەش تێکەڵ دەکەین لەگەڵ خوێ و دۆشاوی هەنار (ڕوبە هەنار ) لەگەڵ پەنیرەکە دا لە قاپێک دا.

ئامادەکردنی:

دەوەن سەردار حەمە عەلی

ئەندازیاری کشتوکاڵ